ปัจจุบัน ปัญหาที่พบมากในการคำนวนภาษีมูลค่าเพิ่ม  แล้วพบว่ามีเศษทศนิยมที่เกินกว่า 3 ตำแหน่ง จะมีวิธีการปัดเศษทศนิยมภาษีมูลค่าเพิ่มได้อย่างไรนั้น ก่อนอื่นจะต้องแยกมูลค่าของสินค้า/บริการ ออกจากราคารวมของสินค้า/บริการให้ได้อย่างชัดเจนก่อน จากนั้นจึงค่อยพิจารณาเศษทศนิยมที่คำนวนได้จากมูลค่าของสินค้า/บริการ โดยให้ยึดหลักในการปฎิบัติดังนี้

1.หากเศษทศนิยมของภาษีมูลค่าเพิ่ม หลักที่ 3 มีค่าไม่ถึง 5 ให้ปัดทิ้งไป ไม่ต้องนำมาคำนวน เช่น

                  ราคาสินค้า/บริการ ที่รวมภาษีแล้ว 100.00 บาท
                  ภาษีมูลค่าเพิ่มที่คำนวณได้ ให้ใช้ภาษีเป็น 6.54 บาท
                 ( 100 x 7 / 100 = 6.542) บาท
                  ดังนั้นมูลค่าของสินค้า/บริการ เท่ากับ 93.46 บาท

2.หากเศษทศนิยมของภาษีมูลค่าเพิ่ม หลักที่ 3 มีค่าเกินกว่า 5 ขึ้นไป ให้ปัดเศษทศนิยมขึ้น เช่น

                 ราคาสินค้า/บริการ ที่รวมภาษีแล้ว 97.00 บาท
                 ภาษีมูลค่าเพิ่มที่คำนวณได้ ให้ใช้ภาษีเป็น 6.35 บาท
                 ( 97 x 7 / 100 = 6.346) บาท
                  ดังนั้นมูลค่าของสินค้า/บริการ เท่ากับ 90.65 บาท

ในกรณีที่ผู้ประกอบการได้รับใบกำกับภาษีซื้อ ที่มีจำนวนเงินภาษีมูลค่าเพิ่ม มากกว่า หรือ น้อยกว่า จำนวนภาษีมูลค่าเพิ่มที่คำนวนได้ ให้ใช้หลักเกณฑ์ต่อไปนี้ในการใช้เป็นภาษีซื้อ

กรณี ซื้อสินค้า/บริการ 3 อย่างในบิลเดียวกัน ซึ่งมีการปัดเศษทศนิยม ดังนี้

1. การปัดเศษทศนิยม ภาษีเเบบยอดรวม

คือนำมารวมกันแล้ว ได้ผลลัพท์ ให้รวมราคาก่อน แล้วจึงคิด VAT 7%  ด้านล่าง แล้วถึงปัดเศษ
ตัวอย่าง
 ยอดขาย = ราคาก่อนVat + Vat

ยอดก่อน Vat 6220.58 *7% = 435.44
ผลรวมของ VAT = 435.44 

ดังนั้นจะสังเกตว่า ใบเสร็จ ใบกำกับภาษี ทั้งหมด
จะไม่แยก VAT ไว้ที่หัว ที่แต่ละรายการสินค้า
แต่บรรทัด VAT จะมาอยู่ด้านล่าง ติดกับตรงที่รวมราคาสินค้าทั้งหมดแล้ว

2. การปัดเศษทศนิยม ภาษี แบบรายบรรทัด
แต่หากคิดแต่ละรายการ ก็จะทำให้เกิดทศนิยม ปัดขึ้นหรือลงตามทศนิยมที่ตั้งไว้ และเกิดการปัดเศษ เป็นรายบรรทัด

ตัวอย่างของการปัด Vat แบบรายบรรทัด

วิธีคำนวนแบบ รายบรรทัด   ราคาต่อหน่วย * vat * จำนวนที่ซื้อ

ผลรวมของ VAT = (322.53 + 99.18 + 13.74) = 434.45 

จะเห็นได้ว่า เรื่องการปัดเศษทศนิยมของภาษีเเบบยอดรวม และ การปัด Vat แบบรายบรรทัด จะเห็นว่ายอดไม่เท่ากัน เพราะวิธีคำนวน ต่างกัน จึงได้ผลลัพท์ที่ไม่เท่ากัน ปัจจุบันยังไม่มีมาตราฐานในการคำนวณ
ตัวอย่าง กรณี สำหรับคู่ค้า เช่น “ลูกค้าจะเปิด PO แล้วยอดไม่ตรงกัน” บ่งบอกถึง คู่ค้าที่ค้าขายกัน ใช้วิธีการคำนวณส่วนลดและปัดเศษไม่เหมือนกัน หรืออีกนัยหนึ่ง คือ โปรแกรมบัญชีของคู่ค้า ใช้วิธีการคำนวณส่วนลดและปัดเศษทศนิยมไม่เหมือนกัน แน่นอนว่า เรื่องของการปัดเศษนิยม เป็นเรื่องเล็กน้อย เกินกว่าที่จะมีใคร กำหนดมาตรฐานการคำนวณให้รับรู้ตรงกัน

สำหรับเครื่องคิดเลข
สำหรับบางที่ ที่ยังใช้เครื่องคิดเลข หากให้พนักงานแต่ละคนเอาเครื่องคิดเลขที่ตนเองใช้ มากดคำนวณ ปัดเศษที่ไม่เหมือนกัน ก็อาจได้ผลลัพธ์ไม่เหมือนกัน ขึ้นอยู่กับว่า ใครตั้งค่าจำนวนตำแหน่งทศนิยม และตั้งค่าเงื่อนไขการปัดเศษของเครื่องคิดเลขไว้อย่างไร

คำนวณแบบไหน ขึ้นอยู่กับ อำนาจต่อรอง
สุดท้าย ถึงแม้การคำนวณปัดเศษทำได้หลายวิธี เมื่อคู่ค้าเกิดปัญหาขัดแย้งคำนวณได้ไม่ตรงกัน ในโลกแห่งความจริงของการค้าขายคือ ฝั่งไหนมีอำนาจต่อรองมากกว่า ฝั่งนั้นสามารถบังคับอีกฝั่งให้ใช้ผลลัพธ์ตามวิธีคำนวณของตนได้

 

แหล่งที่มา

https://www.mindphp.com/tools/tool_include_vat/showhome.php?id=13&lang=th

https://www.mindphp.com/tools/tax/tax.php

ฟังก์ชัน ceil() : ใช้ในการปัดเศษทศนิยมขึ้น

VAT 7% ภาษีมูลค่าเพิ่ม คืออะไร วิธีคิด vat7% แยกนอก รวมใน วิธีถอด vat